Голем број луѓе можат да приметат мали точки во видното поле, кои се придвижуваат со движењето на очите и особено се воочливи кога гледаме во нешто светло, како на пример бел лист, бел ѕид или сино небо. Обично се придвижуваат кога ќе пробаме погледот да го фокусираме на нив. Можат да бидат во најразлични форми: црни или сиви точки, извијугани линии, кончиња во вид на клопче или провидни, пајажини, прстени и др. Тие можат да бидат непријатни и иритирачки, но обично не пречат значително во видот и луѓето обично успеваат да се навикнат на нивното постоење и да ги игнорираат. Обично штом еднаш се појават, не исчезнуваат, но можно е со тек на време дел од нив да се изгубат во периферниот дел на видното поле или да се помалку приметливи. Само во ретки случаи тие можат да бидат толку воочливи и да пречат во видот до тој степен да бараат третман.
Што ги предизвикува?
Најголемиот број од овие сенки во видното поле се мали партикули на протеин наречен колаген. Тие се дел од желатинозната супстанца која го исполнува поголемиот заден дел од окото наречен витреум. Со текот на годините, протеинските влакна од кои е изграден витреумот деградираат и се собираат во мали клопчиња кои фрлаат сенка на ретината и тие сенки се всушност тие точки, сенки, „мушички“ што ги гледаме во видното поле. Понекогаш може да се забележат светкања во видот кои се краткотрајни (неколку секунди), посебно во периферниот дел на видното поле. Доколку приметите светкање, тоа е затоа што дошло до одвојување на витреумот од ретината. Овие промени можат да се јават на било која возраст, но се почести кај лица меѓу 50 и 75 год. Поверојатно е да ги приметите доколку сте кратковиди (имате миопија) или сте имале некаква операција на очите. Иако е ретко, ваквите сенки во видното поле можат да бидат резултат на некаква очна болест, повреда на окото, дијабетична ретинопатија, кристалини депозити во витреумот и др. Неколку сериозни очни заболувања исто така почнуваат со појава на сенки во видното поле: Одлепување (аблација) на ретината, крварење во витреумот, воспаление на задниот дел на окото, тумори и сл. Заради тоа, доколку сте приметиле наеднаш да се појават многу нови темни точки или сенки во видното поле, или доколку светкањето е интензивно, во вид на молња или блиц од фотоапарат и трае подолго време (неколку денови), треба веднаш да се јавите на лекар за очен преглед. Понекогаш светкањето кое се појавува е всушност видната аура која понекогаш претходи на напад на мигрена и наликува на сликата што се гледа кога ќе се погледне во калеидоскоп. Обично трае неколку минути, понекогаш може да се придвижува кон периферијата на видното поле и предизвикува промени во видот во тој период. Но потоа комплетно се повлекува, видот се враќа во нормала, но може да биде проследено со јака (обично еднострана) мигренозна главоболка.
Кога да побарате очен преглед?
Доколку имате неколку точки, сенки или „мушички“ во видното поле кои не се менуваат во тек на време или пак неколку единечни „светки“ кои траат неколку секунди, обично нема причина за загриженост. Побарајте преглед од офталмолог ВЕДНАШ доколку приметите: нагло зголемување на бројот и густината на црни точки во видното поле, силно светкање во окото кое трае подолго време, губење на видот или сенка во дел од видното поле, промени во видот кои настануваат нагло и се влошуваат во тек на време, појава на темни сенки во видот после операција на окото или поведа, болка во окото. При тоа треба да побарате очен лекар кој има искуство во третман на проблеми со ретината. Во овие ситуации, доколку не побарате помош веднаш, може да дојде и до губење на видот.
Како се третираат?
„Мушичките“ во видното поле се обично бенигни и не бараат третман. Доколку ви пречат, обидете се да ги тргнете од центарот на видното поле со тоа што ќе ги придвижите очите горе-долу. За сите други болести на очите кои беа споменати претходно, како и во случаи кога сенките во видното поле се многу густи и доведуваат до намален вид, се препорачува да се направи оперативен зафат – витректомија, со која се отстранува витреумот од окото и се заменува со раствор. Но, тоа е сериозен оперативен зафат, кој може да биде проследен со многу компликации и заради тоа се изедува само во ситуации кога е апсолутно неопходно.
д-р Билјана Ивановска Аџиевска
Специјална очна болница „Деница“
